PIERWSZE 100 DNI NIST

Trzy miesiące od  3 września 2015, kiedy wydano zarządzenia o utworzeniu Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego (NIST), to czas bardzo intensywnych działań organizacyjnych tej państwowej jednostki budżetowej, przejmowania i wyposażania go w majątek, zatrudniania pracowników  oraz – co godne podkreślenia - jednoczesnej realizacji już ponad 20 ważnych dla samorządu przedsięwzięć.

Dlaczego Łódź

Zdecydowano, że w ramach decentralizacji położenia instytucji centralnych i z powodów ekonomicznych m.in. niższe koszty utrzymania i niższe płace, siedziba Instytutu będzie poza Warszawą, ale jednocześnie w miejscu pozwalającym na dogodny dojazd z  całego kraju. Dzięki współpracy z władzami samorządowymi odpowiednią nieruchomość pozyskano w Łodzi, w której, co niezwykle istotne, zlokalizowanych jest  wiele ośrodków akademickich, które mogą stanowić zaplecze naukowe dla działalności NIST.

W gąszczu działań organizacyjnych

Problem przekazania nieruchomości w Łodzi przy ulicy Zielonej 18  został  rozwiązany na poziomie rozliczeń pomiędzy administracją samorządowa i rządową. Minister Finansów  15 października zdecydował o zwiększeniu budżetu Wojewody łódzkiego, na opłacenie VAT od przekazywanej nieruchomości. Co warte podkreślenia, środki te w pełni wróciły do budżetu państwa, po wpłacie dokonanej przez Prezydenta Miasta Łodzi. Wykonanie wielu czynności administracyjnych, pozwoliło  na podpisanie 3 listopada aktu notarialnego i nieruchomość weszła w zasób Skarbu Państwa. Kolejnym krokiem kierownictwa NIST było wystąpienie do Ministra Skarbu i Prezydenta Miasta Łodzi  o przekazanie nieruchomości na rzecz MAiC, a w dalszej kolejności Instytutu.

16 listopada 2015 r. Minister Skarbu przekazał nieruchomość Ministerstwu Administracji i Cyfryzacji, na potrzeby Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego. Z powodów formalnych, w związku z reorganizacją resortów, w celu wyposażenia NIST w tę nieruchomość niezbędne będzie wystąpienie ze strony MSWiA do Ministerstwa Skarbu Państwa w celu potwierdzenia wcześniej zgody.

Warte odnotowania jest to, że by nie tracić czasu zdecydowano się  prowadzić prace związane z rejestracją NIST i przygotowaniem budynku do prowadzenia działalności statutowe równolegle z działaniami na rzecz pozyskania nieruchomości w trwały zarząd. Już 7 września 2015 r. uzyskano zgodę na dysponowanie nieruchomością, a 10 listopada 2015 r. podpisano umowę użyczenia budynku, a 12 listopada nastąpiło przejęcie go przez NIST. Było to niezwykle istotne, gdyż pozwoliło na zintensyfikowanie prac związanych z doposażaniem w wyposażanie niezbędne do prowadzenia działalności biurowej i szkoleniowej oraz budowę infrastruktury zapewniającej bezpieczeństwo obiektu. Dzięki temu już od początku grudnia gotowe do użytkowania są dwie sale konferencyjne -na 40 i 20 miejsc- przygotowana też została część biurowa i doprowadzone media.

Kolejny, ważny fakt związany z uruchamianiem NIST, wiąże się z planem finansowym
i zagwarantowaniem środków na działalność merytoryczną. Akceptację dla tego typu wydatków NIST uzyskał w dniu 30 października i niezwłocznie przystąpiono do zamawiania ekspertyz, raportów i opinii dotyczących działalności jednostek samorządu terytorialnego oraz rozpoczęto przygotowania do przeprowadzenia szkoleń z zakresu prowadzenia gospodarki finansowej JST oraz wdrażania profilu zaufanego wśród pracowników samorządowych.

Priorytety

Wobec ograniczonych środków finansowych przyjęto priorytetowy  zakres działań będących

odpowiedzią na potrzeby administracji rządowej, wskazywane m.in. przez resort odpowiedzialny za dział administracja publiczna oraz środowiska samorządowe np. organizacje samorządowe tworzące KWRiST.

 Zakres tematyczny obejmuje 4 obszary działań:

• wsparcie jednostek samorządu terytorialnego we wdrażaniu rozwiązań zawartych
  w ustawach uchwalonych w roku 2015, a dotyczących działalności gmin, powiatów
  i województw m.in. w zakresie tworzenia związków metropolitalnych, łączenia jednostek samorządu terytorialnego, tworzenia związków gmino – powiatowych, tworzenia centrów usług wspólnych
• budowa e- administracji m.in. uruchamiania usług realizowanych przez samorządy na platformie ePUAP, popularyzacji Profilu Zaufanego, wdrażanie rozwiązań zarządczych
  z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, popularyzacja idei budowania Inteligentnych Miast
• budowa nowoczesnego i efektywnego systemu finansów publicznych, w tym w części dotyczącej działalności samorządów terytorialnych m.in. standaryzacja usług świadczonych przez gminy, powiaty i województwa, tworzenie sytemu wyrównawczego, kategoryzacja gmin, analizowanie efektywności obowiązującego systemu kształtowania dochodów jednostek samorządu terytorialnego i przedstawiania propozycji nowych rozwiązań w tym zakresie
• działania związane z kontynuacją bardzo wysoko ocenianych przez samorządy projektów realizowanych przez MAiC z środków unijnych: Akademia Liderów Samorządowych oraz Służba przygotowawcza dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego, a także przygotowanie i realizacja w imieniu MAiC projektu systemowego dotyczącego monitorowania usług publicznych świadczonych przez samorządy terytorialne, w ramach POWER, działanie 18 Wysokiej, jakości usługi administracyjne.

Co ważne, większość rozpoczętych w 2015 roku przedsięwzięć, będzie punktem wyjścia do szerszych prac i badań planowanych w kolejnych latach.

Zawarto porozumienia o współpracy

Instytut zawiera porozumienia z ośrodkami akademickimi, organizacjami samorządowymi oraz organizacjami obywatelskimi na podstawie, których realizowane są praktyczne przedsięwzięcia istotne dla funkcjonowania lokalnych i regionalnych wspólnot mieszkańców.

Do tej pory podpisano porozumienia:

• z Akademią Górniczo – Hutniczą w Krakowie,
• ze Śląskim Związkiem Gmin i Powiatów,
• z Krajowym Stowarzyszeniem Sołtysów,
• ze Stowarzyszeniem Gdańsk, Gdynia, Sopot Obszar Metropolitalny.

Pozostałe działania

- Współorganizowanie w Łodzi konferencji „Od Solidarności do Samorządności” połączonej z wręczaniem odznaczeń za zasługi dla samorządu terytorialnego

- Organizacja w Warszawie pierwszego posiedzenia Rady Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego

-  Uczestnictwo w procesie legislacyjnym w Sejmie i Senacie

- Stałe uczestnictwo i wystąpienia podczas posiedzeń Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego

-  Uczestnictwo i wystąpienia podczas Kongresu Gmin Wiejskich.

- Uczestnictwo w konferencjach i konkursach organizowanych przez  ogólnopolskie organizacje jednostek samorządu terytorialnego

-  Przeprowadzenie konkursu na logo NIST i budowanie strony internetowej Instytutu oraz strony BIP.