Polskie samorządy lubią się chwalić tym, że posiadają liczne umowy partnerskie z miejscowościami z innych krajów. Współpracę międzynarodową deklaruje 2/3 samorządów w kraju. Jednak, gdy rzeczywistość powie „sprawdzam” to okazuje się, że partnerstwo to niejednokrotnie fikcja, puste deklaracje, nie poparte żadnym działaniem. Nie ma wymiany młodzieży, wspólnych działań sportowych i kulturalnych. Nawet włodarzom odechciało się już jeździć po świecie, żeby brać udział w nic nie znaczących spotkaniach.
Łukasz Borowiak, prezydent Leszna (woj. wielkopolskie) otrzymał niedawno pismo od zaprzyjaźnionej holenderskiej miejscowości Deurne, w którym poinformowano go o zamiarze zakończenia współpracy partnerskiej. Pierwsza umowa o współpracy pomiędzy miastami została podpisana w 1989 roku, w kolejnych latach podpisywano kilkukrotnie umowy o kontynuacji współpracy, ostatnią podpisano w 2014 roku. W maju ubiegłego roku w Lesznie obyła się impreza pożegnalna. Jednak, mimo wszystko, z inicjatywy stowarzyszeń Leszno-Deurne planowany jest nadal jakiś rodzaj dalszej współpracy pomiędzy miastami.
Z inicjatywy prezydenta Borowiaka obyło się 8 marca 2017 roku spotkanie w Lesznie, rodzaj panelu dyskusyjnego, którego tematem była przyszłość międzynarodowych związków partnerskich samorządu miejskiego oraz organizacji pozarządowych z Leszna. Uczestnikami byli m.in. dziennikarze mediów lokalnych oraz szefowie stowarzyszeń i fundacji działających w mieście.
Rafał Kotomski, doradca prezydenta, który prowadził spotkanie, postawił dwa pytania. Czy warto kontynuować współpracę, mimo braku widocznych przejawów jakichkolwiek kontaktów między partnerami? Jeżeli współpraca z dotychczasowymi partnerami się nie układa, to czy może lepiej poszukać innych przyjaciół, w innych krajach?
Chyba wszyscy uczestnicy spotkania zgodzili się, że dopóki tli się choćby mały płomyczek współpracy - należy utrzymywać partnerstwo. Trzeba wesprzeć aktywność lokalną NGO-sów, poszukać nowych zadań, znaleźć źródła dofinansowania inicjatyw itd.
Trzeba wykazywać się aktywnością w poszukiwaniu nowych partnerów zagranicznych, bo to może w przyszłości przynieść korzyści. Jednak - wyraźnie podkreślano - należy bardziej racjonalnie dobierać partnerów. Musi być wyobrażalny wspólny interes, określone wspólne zainteresowania lub realny związek stron umowy partnerskiej, np. warto planować podwójną organizację imprez, koncertów muzycznych, wystaw itd., lub oprzeć współpracę o wspólną historię osób mieszkających w miastach po obu stronach granicy.
Leszno prowadzi intensywną działalność sportową i kulturalną oraz jest historycznym miejscem życia dla wielu wybitnych osób, których znaczenie jest międzynarodowe (Stanisław Leszczyński, Jan Ámos Komenský, Bracia czescy, dr Jan Metzig, Stanisław Grochowiak), dlatego z nawiązywaniem nowych partnerstw nie powinno być kłopotu.
Najważniejszy wniosek z narady jest taki, że partnerstwo międzynarodowe samorządów nie może być fikcją, należy o nie dbać i aktywnie wspierać lokalne inicjatywy, bo kontakty międzynarodowe mają służyć mieszkańcom.
Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego poleca ekspertyzy i opracowania dotyczące współpracy międzynarodowej samorządów.
Współpraca międzynarodowa lokalnych jednostek samorządu terytorialnego a promocja Polski za granicą
Autor: Lech J. Żukowski, adiunkt w Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Rzeszowie
http://www.nist.gov.pl/nauka-i-badania/ekspertyzy-i-opracowania-nr-21,235.html
Rola współpracy międzynarodowej jednostek samorządu terytorialnego w promowaniu Polski za granicą
Autor: dr Adam Jarosz jest adiunktem w Instytucie Politologii Uniwersytetu Zielonogórskiego i sekretarzem naukowym Copernicus Graduate School.
http://www.nist.gov.pl/nauka-i-badania/ekspertyzy-i-opracowania-nr-22,226.html
Formy współpracy międzynarodowej jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie promocji Polski za granicą
Autor: prof. nadzw. dr hab. Marcin Szewczak, Katedra Prawa Unii Europejskiej, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
http://www.nist.gov.pl/nauka-i-badania/ekspertyzy-i-opracowania-nr-23,227.html
Sławomir Stalmach
Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego
